Shinrin-yoku, czym jest kąpiel leśna?
Karoshi – japoński termin oznaczający śmierć z przepracowania. W Japonii, kraju pełnym lasów, 70% ludności mieszka w miastach. I nie są to miasta jak u nas. Japońską stolicę zamieszkuje prawie tyle osób, co całą Polskę. Japończycy pracują dużo, odpoczywają mało – od dziecka. Nic dziwnego, że potrzebowali takiego słowa jak karoshi. Potrzebowali też antidotum na wypalenie, zmęczenie, choroby cywilizacyjne i tak powstało shinrin-yoku. Od 1982 roku, kiedy powstał pierwszy ośrodek terapii lasem kąpiele leśne i ich wpływ na człowieka zostały przebadane wielokrotnie. Pozytywny wpływ powrotu człowieka w swoje środowisko naturalne – do lasu, został potwierdzony.
Shinrin-yoku rozpowszechniło się z Japonii, w której powstało kilkadziesiąt ośrodków terapii, a potem na cały świat. Nawet uczelnie wyższe zauważyły zapotrzebowanie i kształcą trenerów i terapeutów lasem.
JAK PRZEPROWADZIĆ LEŚNĄ KĄPIEL?
Leśna kąpiel, to nie zwykły spacer po lesie. Aby był przeprowadzony poprawnie należy aktywować wszystkie swoje zmysły. Doświadczać lasu nie tylko oczyma, ale również przez węch, słuch, dotyk.
Czego potrzebujesz, żeby przeprowadzić leśną kąpiel? Chęci, trochę czasu i lasu. To wszystko. Dwie godziny, raz w tygodniu to wystarczająca dawka dla zdrowego człowieka. Tyle wystarczy, żeby odczuć dobroczynne działanie lasu. Co robić podczas shinrin-yoku?
ODDYCHAJ. Powietrze w lesie jest świetnie natlenione. Fitoncydy, wydzielane przez rośliny w celu obrony, działają na nas bakterio- i wirusobójczo, indukują czynniki przeciwzapalne, chronią komórki nerwowe i wspomagają pracę mózgu. Poza nimi w leśnym powietrzu znajdują się olejki eteryczne, których pozytywnego wpływu nie trzeba – mam wrażenie – nikomu reklamować. Używaj przepony, bierz głębokie, spokojne oddechy.
DOTYKAJ. Znajdująca się w ziemi bakteria Mycobacterium vaccae może pomóc w walce z autoimmunologicznymi chorobami skóry – łuszczycą, AZS. Pobudza wytwarzanie seratoniny i noradrenaliny w mózgu, przez co może być pomocna przy depresji. Prowadzone są badania nad jej wpływem na gruźlicę, egzemę, astmę alergiczną, trąd czy nowotwory. Dotykając liści, kory, igieł wznosisz w powietrze bakterie, strzępki, pyłki, które potem wdychasz. Jeśli chcesz możesz ściągnąć buty i doświadczać lasu również skórą stóp, przy okazji uziemiając się i masując stopę.
SŁUCHAJ. Szum wiatru, śpiew ptaków, pluskanie wody, szelest liści… Pamiętaj o wyłączeniu telefonu, nie słuchaj muzyki. Skup się na naturalnych, stonowanych dźwiękach lasu. Poczuj jak odprężający jest brak hałasu.
BĄDŹ. Przebywanie w lesie jonizuje ujemnie skórę. Chłoń słońce na ścieżkach i polanach. Nie myśl co zostawiłeś w domu, pracy, co będzie jak wyjdziesz z lasu. Zafunduj sobie trochę beztroski. Wysokie drzewa oraz gęsta roślinność minimalizują dostęp fal radiowych i elektromagnetycznych, których negatywnego wpływu co prawda – o ile wiem – nie udowodniono, ale też odpoczynek od nich nie jest nam w stanie zaszkodzić.
Ważne jest, żeby się nie spieszyć. Tradycyjna, japońska szkoła, zaleca tempo dwóch kilometrów na godzinę. Dla tych bardziej zestresowanych, “nakręconych” może być ono ciężkie do zniesienia na początku. Jeżeli idziesz w towarzystwie najlepiej chodźcie w milczeniu. Wrażenia można porównać pod koniec przy herbatce z termosu i kawałku przyniesionego z domu ciasta 🙂 To pomoże też przejść Wam ze stanu leśnej medytacji do życia codziennego w łagodny, niestresujący sposób.
JAKIE KORZYŚCI PRZYNOSI KĄPIEL LEŚNA?
Trzy główne pola, na których kąpiel leśna może nam przynieść znaczne korzyści to profilaktyka, wspomaganie leczenia i rehabilitacja. Tak więc na każdym etapie choroby – od jej zapobiegania, przez leczenie, po dochodzenie do formy po wyzdrowieniu spacer po lesie pomaga. Tu chciałam zwrócić uwagę na to, że kąpiele leśne wspomagają, nie zastępują leczenia, ani poprawnej diagnozy. Nie zmienia to faktu, że tak jak lekarze zapisują probiotyki przy antybiotykoterapii, tak coraz częściej wspominają o spacerach jako środku wspomagającym powrót do zdrowia.
Chociaż shinrin-yoku nie może nikomu zaszkodzić, a wskazana jest w dzisiejszych czasach każdemu – żeby zminimalizować negatywne skutki życia w cywilizowanym świecie, są przypadki, w których jest specjalnie polecane. Dla poprawienia odporności, zneutralizowania skutków przewlekłego stresu, przy problemach z ciśnieniem, układem nerwowym, w chorobach metabolicznych i psychologicznych kąpiel leśna może pomóc.
W jaki sposób las poprawia nasze zdrowie i samopoczucie? Olejki eteryczne relaksują, wspomagają odporność, redukują stres. Pomagają walczyć z depresją, zrelaksować się, odprężyć. Tak więc są wskazane w stanach wycieńczenia, przewlekłym stresie, depresji. Wdychane z powietrzem pyłki, bakterie, strzępki poprawiają stan flory bakteryjnej w drogach oddechowych, jelitach, podwyższają odporność organizmu.
Przebywanie w lesie stabilizuje nasze ciśnienie – zarówno ci, którzy mają problemy ze zbyt wysokim, jak i zbyt niskim ciśnieniem skorzystają na shinrin-yoku. Aktywuje się układ przywspółczulny, a wycisza współczulny, dzięki czemu z trybu walka, przechodzimy w stan relaksu. Badania dowodzą, że pobyt w lesie zwiększa liczbę komórek NK [natural killers] – odpowiedzialnych za walkę z zakażeniami i nowotworami, oraz obniża poziom cukru. Poprawia pamięć i koncentrację, podnosi poziom energii, usprawnia przyswajanie białka i poprawia jakość snu.
Czy trzeba dalej zachęcać? 🙂
KĄPIEL LEŚNA Z PRZEWODNIKIEM
Dla tych, którzy nie czują się pewnie, chcą skorzystać z dobrodziejstw kąpieli leśnej, ale nie wiedzą jak się za to zabrać jest dobra wiadomość. Rosnąca popularność shinrin-yoku sprawiła, że pojawili się przewodnicy organizujący leśne kąpiele. W trakcie spaceru tłumaczą na czym polega leśna kąpiel, pokazują różne sposoby doświadczania lasu, zwracają uwagę na jego różne elementy. Również w Polsce warsztaty shinrin-yoku lub spacery w wyspecjalizowanym przewodnikiem nie są trudne do znalezienia. Pierwsze w Polsce Centrum Terapii Lasem powstało w Puszczy Białowieskiej.
Podczas spaceru z przewodnikiem poznajecie teorię – to jak las na nas wpływa, co robić, czego unikać. Przewodnik zwraca Waszą uwagę na to, co warte jest dotknięcia, powąchania, posłuchania. W zależności od rodzaju grupy, terenu czy wymagań organizowane są zabawy sensoryczne, poczęstunek, odpoczynek w hamakach.
Możliwy jest również udział w szkoleniach shinrin-yoku online.
Centrum terapii lasem – Białystok // Moc Podlasia – Supraśl // Shinrin yoku – Szczecin [warsztaty w całej Polsce, również online] // Ośrodek Terapii Leśnych w Nieborowie i klinika w Łodzi – w Harmonii
Jeżeli wolicie zamiast szkolenia czy przewodnika skorzystać ze słowa pisanego poniżej kilka książek, które wprowadzą Was w temat.
Quing Li, Shinrin-yoku. Sztuka i teoria kąpieli leśnych // M. Amos Clifford, Kąpiele leśne. Jak czerpać zdrowie z natury // Katarzyna Simonienko, Nerwy w las i Lasoterapia
KĄPIEL LEŚNA W TYCHACH – GDZIE PÓJŚĆ
Tyszanie mają wielkie szczęście, ponieważ lasów u nas dostatek. Z każdej praktycznie strony jesteśmy nimi otoczeni, co znacznie ułatwia zadanie tym, którzy chcą spędzić w lesie trochę czasu. Chociaż nada się każdy zadrzewiony rejon, ważne, żeby wybrać takie miejsce, do którego nie będą dochodzić odgłosy miasta czy drogi.
Dwa główne ośrodki leśne to pozostałość dawnych lasów pszczyńskich – na południu lasy kobiórskie, oraz murckowskie na północy. Którędy do nich wejść?
Do lasów kobiórskich, czy lasu paprocańskiego można wejść od strony ulicy Bielskiej. Miejsca do zaparkowania, czy wejścia w las znajdują się na lewo i prawo od trasy aż do Kobióra. Od strony Jeziora Paprocańskiego możemy wejść w las chociażby skręcając z ulicy Nad Jeziorem w prawo, lub wchodząc w las na wysokości Promenady. Fajną opcją do przeprowadzenia shinrin yoku jest pójście wzdłuż północnej linii lasu i wybranie jednej z wchodzących w las ścieżek.
Drugim wartym uwagi miejscem jest las żwakowski, do którego wchodzimy przy restauracji Pod Napięciem. Wybierzcie którąkolwiek ścieżkę w bok i eksplorujcie.
Kolejnym punktem dostępu do naszych lasów są okolice Browaru Obywatelskiego i osiedla Dębowego, czy teren Wilkowyj. Tutaj też znajdziecie mnogość ścieżek, z którym można uciec w las.
Kąpiel leśna to propozycja dla każdego i każdy skorzysta z jej przeprowadzenia. Dłuższy, kilkugodzinny, pobyt w lesie może mieć na nas wpływ nawet przez miesiąc, ale może warto rozważyć częstszą ekspozycję i spędzić w lesie godzinkę, dwie w każdy weekend. W międzyczasie, podczas pobytu w domu ratować się można zapachami lasu. Dostępne są na rynku specjalne mieszanki olejków eterycznych. Nie zaszkodzi również leśna świeca. Jak przy świecach jesteśmy z całego serca polecam Wam świece Światło Lasu, które pachną cudownie.
